Utracone obywatelstwo polskie przed 1999r.- jak je dziś przywrócić krok po kroku?

Zjednoczenie Polskie
10 gru
3 minut(y) czytania

Wielu Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii utraciło obywatelstwo polskie kilkadziesiąt lat temu, często nie do końca świadomie. Dotyczy to zwłaszcza osób, które w latach 60., 70., 80. i 90. przyjęły obywatelstwo brytyjskie, a jednocześnie – zgodnie z ówczesnym prawem - musiały zrzec się obywatelstwa polskiego.

Dobra wiadomość jest taka, że od 2012 roku polskie prawo umożliwia przywrócenie obywatelstwa polskiego, a procedura jest jasno określona. Ten poradnik wyjaśnia kto może się starać, gdzie złożyć wniosek w UK i jak wygląda cały proces krok po kroku.

Kogo dotyczy procedura przywrócenia obywatelstwa?

Ten tryb dotyczy konkretnie osób, które:

posiadały obywatelstwo polskie w przeszłości
utraciły je przed 1 stycznia 1999 roku
nabyły obywatelstwo brytyjskie (lub inne) i uzyskały zgodę władz PRL lub RP na zmianę obywatelstwa
obecnie nie są obywatelami Polski

UWAGA: Jeżeli obywatelstwo polskie zostało utracone po 1 stycznia 1999 r., stosuje się inną procedurę (nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP) –czytaj tutaj.

Dlaczego warto rozważyć przywrócenie obywatelstwa polskiego?

Dla wielu osób mieszkających w Wielkiej Brytanii temat obywatelstwa wraca dopiero wtedy, gdy pojawia się konkretna życiowa sytuacja.

Najczęstsze powody to:

🔹 Rozwód lub sprawy rodzinne

sprawy spadkowe w Polsce
kwestie opieki nad dziećmi
dziedziczenie nieruchomości
łatwiejsze postępowania sądowe w Polsce

Posiadanie obywatelstwa często upraszcza procedury i obniża koszty.

🔹 Planowany powrót do Polski

brak konieczności legalizacji pobytu
pełny dostęp do rynku pracy
prawo do świadczeń, edukacji i ochrony zdrowia
brak ograniczeń administracyjnych

Dla osób wracających po 20–40 latach różnica jest ogromna.

🔹 Sprawy majątkowe i nieruchomości

zakup lub sprzedaż nieruchomości
uporządkowanie spraw po rodzicach lub dziadkach
wpisy do ksiąg wieczystych

Obywatelstwo eliminuje wiele formalnych barier.

🔹 Dzieci i kolejne pokolenie

możliwość przekazania obywatelstwa dzieciom
uproszczone procedury paszportowe
zabezpieczenie praw na przyszłość

Dla wielu rodzin to decyzja długoterminowa, nie tylko „na teraz”.

Gdzie składa się wniosek w Wielkiej Brytanii?

Osoby mieszkające w UK nie wysyłają wniosku bezpośrednio do ministerstwa w Polsce.

➡️ Wniosek składa się za pośrednictwem polskiego konsula właściwego dla miejsca zamieszkania w Wielkiej Brytanii (np. Londyn, Manchester, Edynburg).

Konsulat:

przyjmuje dokumenty
poświadcza tłumaczenia i kopie
przekazuje sprawę do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) w Polsce

Decyzję zawsze wydaje polski minister, nie konsul.

Jak wygląda procedura – krok po kroku

Krok	Co należy zrobić	Gdzie
1	Sprawdzić, czy obywatelstwo zostało utracone przed 1.01.1999	Samodzielnie / archiwa
2	Zebrać dokumenty potwierdzające tożsamość i utratę obywatelstwa	UK / Polska
3	Wypełnić wniosek o przywrócenie obywatelstwa	Formularz urzędowy
4	Przetłumaczyć dokumenty na język polski (tłumacz przysięgły lub konsul)	UK
5	Złożyć komplet dokumentów w konsulacie RP	Konsulat w UK
6	Oczekiwać na decyzję ministra	Polska
7	Po decyzji – uzyskać polskie dokumenty	Konsulat / Polska

Jakie informacje muszą znaleźć się we wniosku?

Wniosek nie jest skomplikowany, ale musi być kompletny i spójny. Zawiera m.in.:

dane osobowe
aktualny adres zamieszkania w UK
oświadczenie, że w przeszłości posiadało się obywatelstwo polskie
opis okoliczności jego utraty
ostatni adres zamieszkania w Polsce przed utratą obywatelstwa
życiorys (krótki, rzeczowy)

Do wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające:

tożsamość
fakt posiadania obywatelstwa polskiego w przeszłości
fakt jego utraty
aktualne obywatelstwo brytyjskie
fotografię zgodną z wymogami urzędowymi

Tłumaczenia dokumentów – ważna zasada

Wszystkie dokumenty sporządzone po angielsku muszą zostać przetłumaczone na język polski.

Akceptowane są tłumaczenia:

wykonane przez tłumacza przysięgłego
lub poświadczone przez polskiego konsula w UK

Bez prawidłowych tłumaczeń sprawa nie będzie rozpatrywana.

Co w przypadku decyzji odmownej?

Jeżeli decyzja ministra jest negatywna:

W ciągu 14 dni można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
Jeżeli druga decyzja również jest negatywna – przysługuje skarga do sądu administracyjnego
Skargę składa się w ciągu 30 dni, za pośrednictwem MSWiA

Procedura jest formalna, ale przewidziana wprost w przepisach.

Najważniejsze rzeczy do zapamiętania

To nie jest „nowe” obywatelstwo – to przywrócenie wcześniej utraconego prawa

Miejsce zamieszkania w UK nie blokuje procedury
Kluczowa jest data utraty obywatelstwa – przed 1999 rokiem
Wniosek zawsze trafia do polskiego ministra, nawet jeśli składany jest w UK
Dobrze przygotowane dokumenty znacząco skracają proces